تندی، سرعت و شتاب

یک دقیقه با علم | در کاربردهای روزمره ما به راحتی تندی، سرعت و شتاب را به جای یکدیگر به کار می‌بریم اما در ادبیات تخصصی علم، مفاهیم تندی(speed)، سرعت(velocity) و شتاب(acceleration) برای توصیف حرکت اجسام در مکانیک حیاتی هستند. معمولا تندی و سرعت را هم‌معنا فرض می‌کنند و به جای هم به کار می‌برند، اما اگر بخواهیم دقیق صحبت کنیم باید بگوییم که تندی آهنگ حرکت جسم است در هر جهت، حال آن که سرعت حرکت را در جهتی خاص می‌سنجند. هر دو می‌توانند بر حسب واحدهای یکسانی اندازه‌گیری شوند (مانند متر بر ثانیه)، اما تندی کمیتی بدون جهت یا «عددی» (scalar) است، در حالی که سرعت کمیتی جهت‌‌دار یا برداری(vector) است. در بیشتر مواقع، دانستن سرعت جسم از دانستن تندی آن مفیدتر است.
شتاب کمیت برداری دیگری است که نرخ تغییرات سرعت جسم را اندازه‌گیری می‌کند(برحسب واحدهایی مانند متر بر مجذور ثانیه که اغلب به صورت m/s2 نوشته می‌شود). شتاب تنها زمانی وجود خواهد داشت که نیرویی خارجی بر جسم اعمال شود. بسته به جهت نیرو شتاب می تواند منجر به کم شدن سرعت شود (که گاهی آن را deceleration می‌خوانند) یا علاوه بر بزرگی سرعت جهت آن را نیز تغییر دهد.