فیزیک‌دانان پس از یک قرن آزمودن نسبیت عام همچنان می‌کوشند به چیزی دست یابند که حتا نابغه‌ای که این نظریه را پی‌ریزی کرد نیز نتوانست
یک قرن پیش آلبرت آینشتاین یک‌تنه دنیا را تغییر داد. برای قرن‌ها معادلات سرراست آیزاک نیوتن بر کیهان حاکم بود – یا دست‌کم آنطور که فیزیک‌دانان می‌پنداشتند. هر جسمی که جرم داشته باشد، بر هر جسم دیگری که جرم داشته باشد نیروی جاذبه اعمال می‌کند؛ هرچه این جرم‌ها بزرگ‌تر و اجسام به یکدیگر نزدیک‌تر باشند، جاذبه قوی‌تر خواهد بود. به همین سادگی و سرراستی. اما آینشتاین در سال ۱۹۱۵ نشان داد ماجرا پیچیده‌تر از این است. روابط ریاضی پشت شاهکار او به حدی پیچیده است که حتا خود آینشتاین نیز برای فرمول‌بندی آنها نزدیک به یک دهه کوشش کرد، شاهکاری که نسخه شخصی او درباره گرانش بود: نظریه نسبیت عام. این نظریه نشان داد کشش گرانشی صرفا ناشی از تاب‌خوردگی کیهان است. یک جرم سنگین به معنی حقیقی کلمه بافت سه‌بعدی جهان اطرافش را خم می‌کند و اجرام کوچک‌تر مجاور را به سمت خودش می‌کشاند. این همان چیزی است که منجر به پدیده‌های آشنایی مانند حرکت مداری اقمار، سیارات و ستاره‌ها، و البته اثرات عجیب‌تری مثل امواج کیهانی و سیاه‌چاله‌ها می‌شود. و شگفتا، معلوم شد که حق با آینشتاین بود. اما همانطور که در صفحه‌های بعد خواهید خواند، حتا پس از یک قرن تایید و تصدیق، زرادخانه روبه‌رشد تجهیزات تکنولوژیک فیزیک‌دانان حکایت از آن دارد که آنها همچنان مشتاق‌اند این نظریه را سیخونک بزنند و ببینند پابرجا خواهد ماند یا نه. تا حدی به انگیزه اینکه شاید بتوانند روی دست کسی بلند شوند که یکی از برترین مغزهای علمی تاریخ است، اما عمدتا آنچه فیزیک‌دانان را وادار می‌کند تا آخرین حد ممکن به نسبیت عام فشار بیاورند همان کنجکاوی علمی سیری‌ناپذیری است که پیش از همه خود آینشتاین را به تدوین این نظریه سوق داد. آینشتاین پس از ارائه نسبیت عام همه عمرش سعی کرد تمام نیروهای شناخته‌شده جهان (از جمله نسخه خودش از گرانش) را با هم ترکیب کند و به شکل یک مجموعه منفرد از قوانین درآورد، اما هرگز به پاسخ نرسید. اکنون حدود ۶۰ سال پس از مرگش، دانشمندان همچنان امیدوارند این نیروها را با هم یکی کنند. آزمودن نسبیت شاید بتواند سرنخ کلیدی این جست‌وجوی دیرپا را پیدا کند. اگر فیزیک‌دانان دریابند طبیعت کجا ناسازگاری با نسبیت عام را آغاز می‌کند، شاید بتوانند کاری را انجام دهند که آینشتاین هرگز نتوانست، البته اگر ناسازگای‌ای در کار باشد. عامل بینش‌های آینشتاین نسبت به جهان، هر چه که بود – مغزی غیرعادی یا صرفا شیوه نگرش او به دنیا – صد سال است که کار او دست‌نخورده باقی مانده و سخت‌گیرانه‌ترین آزمون‌ها را تاب آورده است. شاید برای همیشه پابرجا بماند. اما شاید، در صد سال بعدی، کسی یک بار دیگر جهان را دگرگون کند.
Discover, May. 2015